Điệu Valse Giã Từ là tác phẩm thứ ba của nhà văn trứ danh người Séc Milan Kundera, một câu hỏi day dứt xuyên suốt cuốn sách: Phần nhân tính trong con người còn được bao nhiêu? Được viết vào đầu những năm 70, tác phẩm giống như một lời mỉa mai buồn bã gửi lại cho quê hương Séc của ông, vùng Bohême tươi đẹp, bởi chỉ vài năm sau, Kundera sẽ sang Pháp định cư. Nhân vật Jakub trong Điệu Valse Giã Từ, theo một khía cạnh nào đó, chính là hiện thân của nhà văn trên con đường ly hương, quá khứ khép lại sau lưng, tương lai mờ mịt.

## Khám Phá Điệu Valse Giã Từ Của Milan Kundera

Jakub từng có những người đàn bà đẹp, nhưng sự duyên dáng của họ đối với anh chỉ là phụ liệu. Điều thôi thúc anh đến với đàn bà là ham muốn trả thù, nỗi buồn, sự không thỏa mãn, hoặc lòng cảm thông, thương hại. Vũ trụ phụ nữ hòa quyện với bi kịch cay đắng mà anh phải gánh chịu tại đất nước này, nơi anh vừa là người trừng phạt vừa là người bị trừng phạt, nơi anh đã trải qua nhiều cuộc chiến nhưng chưa bao giờ có gì diễm tình. Tuy nhiên, người phụ nữ xuất hiện trước mặt anh lần này lại tách biệt khỏi tất cả những điều đó, tách biệt khỏi cuộc đời anh. Cô đến từ bên ngoài, không chỉ như một người đàn bà đẹp mà còn như chính bản thân cái đẹp, và cô thông báo rằng người ta có thể sống ở đây theo một cách khác, vì một lý do khác.

Có những nhân vật được dựng lên như cái cớ để kéo các nhân vật khác vào tâm điểm đời họ. Ba nhân vật chính – thương gia người Mỹ Bertlef, trí thức Jakub và bác sĩ Skreta – xoay quanh trục cám dỗ của ba người đàn bà: nữ y tá Ruzena, cô sinh viên Olga và cựu ca sĩ Kamila. Khi bị cuốn vào cơn mê sảng vô thức này, mỗi nhân vật chính lần lượt tìm ra cách thức di chuyển, dời gót hay những nhịp điệu riêng cho điệu valse tâm trạng lạ lùng của họ, một điệu valse với m·a q·uỷ nhưng đủ sức giúp họ nhìn thấy con người thật của mình. Mỗi người tự cho mình là chúa tể của chính bản thân mình. Nhưng cuối cùng để làm gì? Không ai thoát khỏi định mệnh, khỏi điệu valse khắc nghiệt của cuộc đời. Khi nhảy với m·a q·uỷ, họ ngỡ mình là Thượng đế, nhưng khi điệu valse kết thúc, họ trở lại là những con người bất hạnh, hoài nghi, bất an hoặc không kiên định.
=> 7ruyenTTS.net <= Thứ âm nhạc phát ra từ điệu valse ấy chính là tinh thần cuộc sống, với tất cả mặt tích cực và tiêu cực của nó, có thể lột tả bản chất của từng con người. Đó là thái độ thờ ơ trước cái c·hết của kẻ khác, những kẻ g·iết người trá hình, gián tiếp mà lương tâm không hề cắn rứt, là những trạng huống phi lý mà khi lạc vào đó, con người trở nên độc ác và không thoát khỏi mê lộ của sự sinh sát, hủy diệt trong chính tâm hồn họ. Nhưng có một điều an ủi lớn lao là trước khi rời khỏi thành phố ra nước ngoài, nhân vật đầy suy tư Jakub đã nhìn thấy cái đẹp quý, thánh thiện ẩn trong con người Kamila. Thế là đủ cho anh dấn bước vào một tương lai trước mặt. Có cảm giác chính Milan Kundera ưu ái chạm trổ nhân vật này, vì cuộc đời ông cũng tha hương đi tìm một chân trời khác. Tương tự thế giới đàn ông, thế giới đàn bà cũng có những mặt xấu, nhưng bản chất của họ dù là suối nguồn bị ô nhiễm nhưng có thể cứu vãn được. Họ vẫn còn những bản năng tốt đẹp để giúp người khác nhận ra những giá trị thực trên đời. Bản dịch của Cao Việt Dũng khá nhuần nhuyễn, dễ hiểu, không rườm rà. Đây là giai đoạn đầu trong quá trình đổi mới cách thức viết tiểu thuyết, mang lại sức sống mới cho tiểu thuyết trong bút pháp của Kundera, nên chưa đến nỗi phức tạp. Song chính bậc thầy tiểu thuyết hiện đại này đã nói: "Tinh thần tiểu thuyết là tinh thần của sự phức tạp. Mỗi tiểu thuyết nói với độc giả: Sự đời phức tạp hơn là anh tưởng."